Στην Ελλάδα πια κοινό μέλλον δεν υπάρχει. Υπάρχουν αυτοί που υποστήριξαν τις κάθε είδους παρατάξεις για προσωπικά οφέλη και αυτοί που προσπάθησαν να ζήσουν την ζωή τους με τον καλύτερο τρόπο, χωρίς να υποτάσσονται σε κάθε είδους μικροσυμφέροντα και παρατάξεις.
Οι δεύτεροι είναι πολλοί, αλλά δεν το γνωρίζουν, γιατί ουδέποτε επεδίωξαν να ασχοληθούν με συμφέροντα και παρατάξεις και έτσι ποτέ δεν γνωρίστηκαν μεταξύ τους.
Τα κοινά τους σημεία είναι τα εξής: Έχουν επιμελημένη μόρφωση και παιδεία, έχουν σωστή αγωγή, αγαπούν με τον δικό τους τρόπο την Ελλάδα, είναι άνθρωποι ηθικοί, χωρίς αυτοί να το γνωρίζουν, έχουν αγωνισθεί στην ζωή τους για ό,τι θεωρούσαν σωστό, ηθικό και δίκαιο και τώρα, με τις νέες εξελίξεις, αγωνιούν για το Μέλλον.
Το ζήτημα όμως σήμερα είναι πρώτα να καταλάβουμε σε τι κόσμο ζούμε, μετά να κατανοήσουμε το μέλλον και στην συνέχεια να αποφασίσουμε ποιος είναι ο δρόμος που μας ταιριάζει.
Είναι δύσκολο αυτό και είναι ένα εγχείρημα που δεν έχουμε ξανακάνει. Έχουμε μάθει, σε αυτόν και στον προηγούμενο αιώνα, να ακολουθούμε όλων των ειδών τις πολιτικές παρατάξεις, να υποστηρίζουμε την μία ή την άλλη πολιτική ιδεολογία και να εκβιάζουμε το μυαλό μας οπωσδήποτε να συνταχθεί με όποιον νομίζουμε ότι έχει δίκιο.
Στην Ελλάδα γεννήθηκε κάποτε ο Άνθρωπος, ως ον θεϊκής προέλευσης και καταγωγής, δυνάμενο να τροποποιήσει την πραγματικότητα με τις δικές του σκέψεις, ως υπόσταση πνευματικής ουσίας και ως μέλος μιας κοινωνίας που πάντα υποστηρίζει την εξέλιξη του ανθρώπου.
Ας ευχηθούμε να ενεργήσουν σωστά αυτά τα βιβλία, για τον καθένα από εμάς που πάντα αγωνίστηκε στην ζωή του για αυτά που πίστευε ότι ήταν καλά και ήταν ωραία και έδιναν νόημα στην ζωή του ανθρώπου που τα επιχειρούσε.
Η πρώτη ύλη που χρησιμοποιούσαν στην αρχαία Ελλάδα ένα τόσο γερό οικοδόμημα όπως ο Ελληνικός πολιτισμός για να κτίσουν, ήταν ο Άνθρωπος και οι δικές του ιδιότητες.
Το πνεύμα, η φαντασία, η ψυχή, η δημιουργική ευφυία, αυτά τα διαθέτουμε όλοι.
Οι Έλληνες στις αρχές του πολιτισμού μας, πίστευαν ότι σε τρία πράγματα αξίζει ο άνθρωπος να αναλώσει την ζωή του, το ένα είναι να κτίσει γερή ψυχή, το άλλο να δώσει χώρο στο πνεύμα για να δημιουργήσει τα αγαθά του και το τρίτο είναι να προσπαθήσει συνειδητά, κάθε άνθρωπος πνευματικά αγαθά να αποκτήσει.
Κοιτάζουμε σήμερα την δημοκρατία, την ανάπτυξη της Αθηναϊκής κοινωνίας, τις φιλοσοφικές σχολές, τον αγώνα των φιλοσόφων για την παιδεία και τα θεωρούμε όλα περίπου ως δεδομένα, σαν να είναι φυσικά φαινόμενα που κάποτε είχαν υπάρξει και η φυσική συνέχειά τους βρίσκεται στην σημερινή εποχή μας. Όμως, δεν είναι έτσι.
Όταν σκεφθούμε ότι οι άνθρωποι στην αρχαία Ελλάδα, έκτισαν έναν νέο πολιτισμό κυριολεκτικά μέσα από το χάος και ότι κάθε τι που σε εμάς φαίνεται ως αρχαία ιστορία, για εκείνους ήταν μια τεράστια καινοτομία που αγωνίστηκαν για να την εδραιώσουν, δίνοντας στα πνευματικά επιτεύγματα γερές υλικές βάσεις, θα έχουμε κάνει ένα σοβαρό βήμα στον δρόμο για την δική μας ελπίδα.
Αυτό το είδος πραγματισμού των Ελλήνων που κτίζει άνθρωπο και θεμελιώνει κοινωνία, υπάρχει μόνο όταν είναι κοινή συνείδηση στους ανθρώπους ότι τα αγαθά ξεκινάνε από το πνεύμα, περνάνε από την ψυχή για να τα αγαπήσει και μέσα από εκεί πάντα στον άνθρωπο καταλήγουν, στην κοινωνία, στην πόλη και στο μέλλον.
Αν σήμερα οι οικονομικές καταστάσεις και η κοινωνική κρίση, λένε ότι τα καταναλωτικά πρότυπα γύρω μας κλονίζονται ισχυρά και ίσως καταρρέουν, χρειάζεται κάτι ισχυρό για να τα αντικαταστήσει.
Ο άνθρωπος γεννήθηκε για να υπηρετεί το πνεύμα, τότε μόνο είναι ευτυχής, όταν δίνει στην ζωή του την ανάταση την πνευματική και όταν δίνει στην ψυχή του τα έργα που κάνουν αυτόν, ευτυχή.
Αν ο άνθρωπος δεν προσπαθήσει να διδαχθεί μεγάλα μηνύματα και σημαντικά, τότε ο βίος του παρέρχεται φορτώνοντάς τον λάθη μεγάλα, που θα κάνουν πολύ καιρό να απαλειφθούν, σε αυτήν και σε άλλες ζωές.
Κενό στην φύση δεν υπάρχει και αν υπάρχει, σίγουρα θα καλυφθεί.
Ο βίος είναι άλλη μια ζώσα ύλη που ο άνθρωπος σαν καλός δημιουργός, έχει την υποχρέωση να της δώσει ουσιαστικό περιεχόμενο και μορφή, να είναι ωραία και να ευχαριστεί αυτόν και τους θεούς μαζί.
Ο βίος δεν χρειάζεται αμεριμνησία, χρειάζεται εργασία πολλή, ένα μέρος από αυτήν να είναι οπωσδήποτε πνευματική.
Ο άνθρωπος ζει οπωσδήποτε με άλλους ανθρώπους, γιατί μοιράζεται με αυτούς κοινή ψυχή, είναι και αυτή ένα υλικό που το έχει δώσει στον άνθρωπο, το σύμπαν και ο Θεός.
Το υλικό αυτό ο άνθρωπος πρέπει να το φροντίζει και ο μόνος τρόπος για να γίνει αυτό, είναι να το φορτίζει με έργα καλά, είτε ο ίδιος μόνος του να εργάζεται για αυτά, είτε να συμμετέχει με άλλους πολλούς σε ένα έργο κοινό.
Άλλοτε ο άνθρωπος πρέπει να δίνει την έμφαση ο ίδιος να αναπτυχθεί, είναι οι εποχές που μορφώνεται, άλλοτε πρέπει να δίνει την έμφαση στα έργα τα κοινά, που θα τα επιλέξει με προσοχή ποια θα είναι αυτά.
Η ισορροπία η ιδανική θα είναι ο άνθρωπος να έχει την ευκαιρία ο ίδιος να εξελίσσεται πνευματικά, ενώ ταυτόχρονα συμμετέχει σε έργα που είναι για τον ίδιο και για πολλούς άλλους, κοινά.
Τα παραπάνω κείμενα προέρχονται από τις Συλλογές «Ένα Μέλλον που μπορούμε να κτίσουμε», «Ο Δρόμος για την Ελπίδα» και «Ο Άνθρωπος-Δημιουργός στην Αθήνα» και βρίσκω ότι είναι γόνιμα και εποικοδομητικά για τον προβληματισμό μας.
Βιργινία Φατσή,
Αθήνα, 12 Ιουλίου 2016
