Αν ένας λαός απέκτησε το δικαίωμα να ονομάζεται «Έλληνες» και από το όνομά του να μην υποχωρεί ούτε στιγμή, αυτό γίνεται γιατί πάντα διαρκούν στη δική του μνήμη, αυτήν που ονομάζουμε συλλογική, οι αρετές και οι αξίες που τον ανέδειξαν σε αρχηγό μιας ολόκληρης κοινωνίας υγιών ανθρώπων, που ζούσαν καλά και πνευματικά.
Έξω από τον άνθρωπο υπάρχουν δυνάμεις πολλές, που περιμένουν να τακτοποιηθεί ο εσωτερικός σου κόσμος και η αλήθεια να αναδειχθεί.
Τότε έρχονται και σε γεμίζουν με την πληρότητα της ζωής που λέει, πως όσα είναι έξω, είναι αντανάκλαση από τα έσω και ποτέ το αντίθετο δε θα συμβεί, ο Άνθρωπος θα ζει την ζωή του σαν έργο που έπλασε αυτός, ως δημιουργός.
Ο Σοφοκλής ό,τι είχε να πει το είπε με τα έργα του, που είναι επίκαιρα όσο ποτέ, μιλούν αυτά για τη ζωή και το θάνατο και την αξία που μπορεί να δώσει κανείς στην ζωή, με τις δικές του επιλογές και αποφάσεις, που πρέπει πάντα να είναι θαρρετές.
Για τον Σοφοκλή, όπως και για όλους τους Έλληνες, ο θάνατος είναι προφανής, τον βιώνει όποιος επιλέγει να ζει μια ζωή χωρίς αξία, χωρίς της διανοίας τις αρετές, όποιος αρέσκεται στον δικό του βίο, άλλοι να τον καθοδηγούν και να επιρρίπτει τις ευθύνες για τις κακοτυχίες σε αόριστες συνθήκες και κακούς θεούς.
Ο βίος είναι από μόνος του μια αξία, όχι όμως τυχαία ή θολή από συμβιβασμούς, αλλά μια αξία που την κτίζει κανείς με τις δικές του πράξεις, μικρές ή μεγάλες, ασήμαντες και καθημερινές. Ο ηρωισμός δεν έχει μεγάλες διαστάσεις, συνήθως αναδεικνύεται μέσα από τη ζωή, με μια σειρά από αποφάσεις που είναι για σένα ικανοποιητικές.
Να βρεθεί το Έργο της Ζωής είναι το ευκταίο, οι Έλληνες πάντοτε ήθελαν να ζουν μια ουσιαστική ζωή, γεμάτη από αξίες που τους αρέσουν, από αποφάσεις σημαντικές και από διλήμματα άξια λόγου, που αξίζει να απαντηθούν.
Αν αυτήν την κληρονομιά την αποποιούνται σήμερα και θέλουν σκόπιμα να τη λησμονούν, τότε ως κατάπτυστοι θα λογίζονται, αν όλοι σε αναγνωρίζουν για του πολιτισμού τους τον ταγό, καμιά άλλη γνώμη δεν θα έχουν για σένα, ούτε θα σου δικαιολογούν την παραμικρή δική σου ολιγωρία σε αυτό τον ρόλο πάλι να αναδειχθείς, τώρα που η κρίση είναι πρόδηλη και είναι κυρίως ανθρωπιστική.
Ο Αλκμαίων από τον Κρότωνα, κατανόησε την φύση των πραγμάτων την διττή, ό,τι ενεργεί προς μία κατεύθυνση, από αυτήν θέλει να του επιστραφεί η αμοιβή για τις δικές του ενέργειες και να είναι ανάλογη με αυτές.
«Η διάνοια θεραπεύει και θεραπεύεται» λέγεται το δικό του βιβλίο από τα έξι της συλλογής και λέει αυτό με δύο λόγια: όποιος έχει διάνοια, πρέπει ως προς αυτήν να ενεργεί, να υπακούει τα δικά της διδάγματα και να εξελίσσει τις απαιτούμενες αρετές, ώστε αυτή να είναι πάντα ακμαία και αρκούντως δημιουργική.
Οι ψυχικές δυνάμεις είναι ένα παρεξηγημένο τοπίο μέσα στις σύγχρονες αντιλήψεις, ακούν οι άνθρωποι για ψυχικές δυνάμεις και είτε ονειρεύονται αρρώστιες και μεγάλες καταστροφές, είτε φαντάζονται μεγάλους άθλους και ηρωικά κατορθώματα.
Όμως οι ψυχικές δυνάμεις είναι κάτι απλό. Είναι η ικανότητα του ανθρώπου να μετασχηματίζει την βαριά ύλη της συνήθειας, της κατεστημένης αντίληψης και του αναπόδραστου πεπρωμένου, σε πραγματική δύναμη ζωής και να ανασύρει από το θολό τοπίο των αναμεμιγμένων αναμνήσεων, αυτές που έχουν πραγματική αξία για τη ζωή.
Ένα σύγχρονο Ελληνικό Θαύμα, μας λέει ο Σωκράτης, δεν θα ήταν τίποτα περισσότερο από το να επαναληφθεί αυτό που έγινε παλιά. Να βρεθούν μερικοί άνθρωποι και να ομονοήσουν, να είναι για αυτούς αυτονόητες οι αξίες οι ηθικές και να πάρουν μαζί ο καθένας τον δικό του δρόμο για να αναδείξει πτυχές της ανθρώπινης ζωής που έχουν κάλλος και αρετή. Να ζουν μαζί σε μια κοινωνία που να διέπεται από τις δικές τους αρχές και αυτό να το ονομάζουν ευτυχία και εκπλήρωση του σκοπού της ζωής.
Βιργινία Φατσή
24 Μαρτίου 2017
