Ο Σοφοκλής ό,τι είχε να πει το είπε με τα έργα του, που είναι επίκαιρα όσο ποτέ, μιλούν αυτά για την ζωή και τον θάνατο και την αξία που μπορεί να δώσει κανείς στην ζωή, με τις δικές του επιλογές και αποφάσεις, που πρέπει πάντα να είναι θαρρετές.
Για τον Σοφοκλή, όπως και για όλους τους Έλληνες, ο θάνατος είναι προφανής, τον βιώνει όποιος επιλέγει να ζει μια ζωή χωρίς αξία, χωρίς της διανοίας τις αρετές, όποιος αρέσκεται στον δικό του βίο άλλοι να τον καθοδηγούν και να επιρρίπτει τις ευθύνες για τις κακοτυχίες σε αόριστες συνθήκες και κακούς θεούς.
Ο βίος είναι από μόνος του μια αξία, όχι όμως τυχαία ή θολή από συμβιβασμούς, αλλά μια αξία που την κτίζει κανείς με τις δικές του πράξεις, μικρές ή μεγάλες, ασήμαντες και καθημερινές, ο ηρωισμός δεν έχει μεγάλες διαστάσεις, συνήθως αναδεικνύεται μέσα από τη ζωή, με μια σειρά από αποφάσεις που είναι για τον άνθρωπο ικανοποιητικές.
Όταν η διάνοια είναι ακμαία, επιστρέφει σε αυτόν που την υπηρετεί, όλα τα δώρα που της χάρισε, στο ακέραιο και στο πολλαπλό, τον ανταμείβει να δει τους κόπους του να αποδίδουν και την ζωή του να στέφεται από ευτυχία πολλή.
Αν όμως, αντίθετα, δεν είναι ή δεν παραμένει ακμαία, τον καταστρέφει και του διαλύει τη συνοχή, γιατί για να μην είναι ακμαία η διάνοια του ανθρώπου, φταίει και αυτός που την τροφοδοτεί.
Η σημερινή εποχή έχει πολλά όπλα, όλα εναντίον του Ανθρώπου έχουν στραφεί, η εικόνα, τα δίκτυα, η πληροφόρηση, όλα για να τον απομακρύνουν από τον δικό του σκοπό που είναι η ομόνοια, η ευημερία και η αλληλεγγύη μεταξύ των ανθρώπων να επικρατούν.
Οι ψυχικές δυνάμεις είναι ένα παρεξηγημένο τοπίο μέσα στις σύγχρονες αντιλήψεις, ακούν οι άνθρωποι για ψυχικές δυνάμεις και είτε ονειρεύονται αρρώστιες και μεγάλες καταστροφές, είτε φαντάζονται μεγάλους άθλους και ηρωικά κατορθώματα.
Όμως οι ψυχικές δυνάμεις είναι κάτι απλό. Είναι η ικανότητα του ανθρώπου να μετασχηματίζει την βαριά ύλη της συνήθειας, της κατεστημένης αντίληψης και του αναπόδραστου πεπρωμένου, σε πραγματική δύναμη ζωής και να ανασύρει από το θολό τοπίο των αναμεμιγμένων αναμνήσεων, αυτές που έχουν πραγματική αξία για τη ζωή.
Αν είσαι έτσι και έτσι ζεις την ζωή σου, έχεις βρει το έργο της ζωής, για την ακρίβεια έρχεται αυτό και σε βρίσκει. Έξω από τον άνθρωπο υπάρχουν δυνάμεις πολλές, που περιμένουν να τακτοποιηθεί ο εσωτερικός σου κόσμος και η αλήθεια να αναδειχθεί.
Τότε έρχονται και σε γεμίζουν με την πληρότητα της ζωής που λέει, πως όσα είναι έξω, είναι αντανάκλαση από τα έσω και ποτέ το αντίθετο δεν θα συμβεί, ο Άνθρωπος θα ζει την ζωή του σαν έργο που έπλασε αυτός, ως δημιουργός.
Αν ένας λαός απέκτησε το δικαίωμα να ονομάζεται «Έλληνες» και από το όνομά του να μην υποχωρεί ούτε στιγμή, αυτό γίνεται γιατί πάντα διαρκούν στην δική του μνήμη, αυτήν που ονομάζουμε συλλογική, οι αρετές και οι αξίες που τον ανέδειξαν σε αρχηγό μιας ολόκληρης κοινωνίας υγιών ανθρώπων, που ζούσαν καλά και πνευματικά.
Αν αυτήν την κληρονομιά την αποποιείται, θέλει σκόπιμα να την λησμονά, τότε κατάπτυστος θα λογίζεται και κανένας δεν θα του δίνει σημασία καμιά, αν όλοι σε αναγνωρίζουν για του πολιτισμού τους τον ταγό, καμιά άλλη γνώμη δεν θα έχουν για σένα, ούτε θα σου δικαιολογούν την παραμικρή δική σου ολιγωρία σε αυτό τον ρόλο πάλι να αναδειχθείς, τώρα που η κρίση είναι πρόδηλη και είναι κυρίως ανθρωπιστική.
Οι ψυχικές δυνάμεις μπορούν να προκαλέσουν ένα σύγχρονο Ελληνικό Θαύμα, ταιριαστό με την ιστορία για την δημιουργία των Ελλήνων που λέει ότι η διάνοια θεραπεύει και θεραπεύεται, με μόνο στόχο να βρουν τα ανθρώπινα πάθη την λύτρωση, στο Έργο τη Ζωής.
«Η διάνοια θεραπεύει και θεραπεύεται» λέγεται ένα βιβλίο δίαυλος που το ενέπνευσε ο Αλκμαίων από τον Κρότωνα και λέει με δύο λόγια: όποιος έχει διάνοια, πρέπει ως προς αυτήν να ενεργεί, να υπακούει τα δικά της διδάγματα και να εξελίσσει τις απαιτούμενες αρετές, ώστε αυτή να είναι πάντα ακμαία και αρκούντως δημιουργική.
Βιργινία Φατσή
1η Μαΐου 2017
