Οι Έλληνες έφτιαχναν μύθους για να έχουν εύκολα διδάγματα στην ζωή τους, για να εξασκούν όμορφα το μυαλό τους και για να έχουν πάντα πρότυπα. Είναι αξεπέραστα ωραίοι οι Ελληνικοί μύθοι. Τόσο πλούσια μυθολογία, είναι δύσκολο να συναντήσεις σε όλον τον κόσμο. Όμως, μήπως αυτοί οι όμορφοι μύθοι, οι αξεπέραστα διδακτικοί, έχουν κάποια αξία και στην σημερινή ζωή μας; Πιστεύω ότι ο μύθος του Ηρακλή μπορεί να ειπωθεί ξανά στην εποχή μας και να μας δώσει πάλι όμορφα νοήματα, αρκετά διαφορετικά από τα περασμένα αλλά και απολύτως όμοια.
Για αυτό και σας προσκαλώ να διαβάσουμε την εισαγωγή στο βιβλίο «Οι περιπέτειες του Ηρακλή στον σύγχρονο κόσμο».
«Στην ζωή υπάρχουν πάντα δυο δρόμοι για να διαλέξεις. Ο ένας είναι ο δρόμος της αρετής και ο άλλος είναι ο δρόμος της κακίας.
Η αρετή στην αρχαία Ελλάδα ήταν ένας ήρεμος, ανηφορικός δρόμος, με πολλά εμπόδια, όμως οι θεοί τότε ήταν κοντά σου και σε βοηθούσαν να νικήσεις όλα τα εμπόδια.
Αντίθετα η κακία ήταν ένας ήρεμος ίσιος, δρόμος, δίχως εμπόδια, όμως ξαφνικά σε έβγαζε στην άκρη ενός γκρεμού και δεν μπορούσες να προχωρήσεις άλλο.
Ο Ηρακλής από μικρό παιδί, είχε πάντα να διαλέξει. Θα ακολουθούσε τον δρόμο της αρετής, ή μήπως θα έπαιρνε τα φαινομενικά εύκολα μονοπάτια της κακίας, με αποτέλεσμα να βρεθεί σε έναν γκρεμό που δεν θα μπορούσε να υπερπηδήσει;;
Ο Ηρακλής ακολουθούσε πάντα τον δρόμο της αρετής, εκτός από ελάχιστες φορές που κοίταξε μελαγχολικά προς τον δρόμο της κακίας, αρνήθηκε όμως να τον ακολουθήσει.
Όμως, τι είναι η αρετή;; Μήπως αρετή είναι να υπακούς στον λόγο των άλλων, ή μήπως είναι αρετή να ακούς τον Εαυτό σου και να πηγαίνεις όπου θα σε οδηγήσει;;
Είναι μήπως αρετή να βοηθάς τους άλλους, να είσαι ο σωτήρας όλων ανεξαιρέτως, ή μήπως είναι αρετή να διακρίνεις καθαρά ποιους πρέπει να βοηθήσεις και για ποιο λόγο τον καθένα;
Είναι αρετή να βρίσκεις πάντα τους δύσκολους δρόμους ή είναι αρετή να είσαι κοντά στην σκέψη του θεού και έτσι να ακούς πολύ προσεκτικά ποιον δρόμο πρέπει να ακολουθήσεις;;
Από την άλλη πλευρά, τι μπορεί να είναι η κακία;;
Μήπως κακία είναι να μην έχεις πολλά αγαθά και να εργάζεσαι ήρεμα για να τα αποκτήσεις, ή μήπως κακία είναι να έχεις πολλά αγαθά, να τα καταναλώνεις αλόγιστα και να μην εργάζεσαι για να δημιουργήσεις καινούρια αγαθά για όλους;;
Μήπως η δυστυχία που φέρνει η κακία είναι να είσαι άρρωστος και να υποφέρεις, ή μήπως δυστυχία είναι να είσαι καλά και να κάνεις τόσα λάθη που η ψυχή σου μαυρίζει και υποφέρει, φορτώνοντας την ζωή σου με τόσα βάρη που να μην μπορείς να τα σηκώσεις, ούτε να σηκώσεις κεφάλι;
Μήπως δυστυχία είναι να μην έχεις απογόνους, ή είναι δυστυχία το να έχεις απογόνους και να μην μπορείς εύκολα να τους αξιολογήσεις και να δεις σωστά την συμπεριφορά τους που είναι γεμάτη από αδικίες;;
Όλα αυτά τα ερωτήματα τίθενται σε κάθε άνθρωπο, τέθηκαν και στον Ηρακλή από νωρίς, όμως επειδή αυτός ήταν ήρωας που τον γέννησε το πνεύμα των Ελλήνων, κάθε φορά που άθελά του προσπαθούσε να ακολουθήσει τον δρόμο της κακίας, οι θεοί ήταν κοντά του και διόρθωναν την δική του πορεία.
Το θεϊκό στοιχείο έχει πάντα μεγάλη σημασία για τους Έλληνες και εκείνο που τους απασχολούσε ήταν πώς θα πλησιάσουν εκείνοι τους θεούς τους, για να είναι οι θεοί κοντά τους.
Έδιναν πάντα οι Έλληνες ανθρώπινα χαρακτηριστικά στους θεούς τους, ήταν ωραία χαρακτηριστικά και αντιπροσώπευαν πάντα τις ανώτερες δυνάμεις της διανοίας που ήθελαν εκείνοι να έχουν και να τις διοχετεύουν ήρεμα στο δικό τους είδος.
Ο Μύθος λέει πως όταν ο Ηρακλής ήταν νέος, εμφανίστηκαν μπροστά του δύο γυναίκες.
Η μία είχε μια κοινή εμφάνιση, φορούσε πολύτιμα ενδύματα με πολλά στολίδια και άρχισε να του λέει, με την επιτηδευμένη φωνή που χρησιμοποιούσαν τότε οι αυλοκόλακες και τα κάθε είδους παράσιτα:
«Ηρακλή θα γίνεις μεγάλος και θα ευτυχήσεις. Θα βρεις ένα καλό βασίλειο και θα κυβερνήσεις. Θα παντρευτείς και θα κάνεις πολλούς γιους.
Η ζωή σου θα κυλάει ήσυχα μέσα στην πολυτέλεια και τις ανέσεις. Άλλοι θα εργάζονται για εσένα και θα έχεις πολλούς δούλους. Εσύ ανάγκη να εργαστείς δεν θα έχεις. Αν γίνονται πόλεμοι από γειτονικά βασίλεια, εσύ θα πας να πολεμήσεις και η φρουρά σου θα φροντίσει να νικήσεις.
Θα μιλάς στους άλλους με λόγια τετριμμένα, γιατί δεν θα σε ενδιαφέρει να γίνεται λόγος που να ταράζει τα κατεστημένα, κατεστημένο θα είσαι εσύ και τη δική σου κυριαρχία θα θέλεις να διατηρήσεις.
Όσους εναντιώνονται σε εσένα θα τους φυλακίζεις. Μετά θα φροντίζεις να τους ελευθερώσεις για να δείξεις την μεγαλοσύνη σου και να σε υμνούν περισσότερο οι άλλοι.
Όσους σε τιμούν και δουλεύουν για εσένα, αυτούς θα τους ανταμείβεις, όχι πολύ, για να μην χάνονται τα δικά σου πλούτη».
Άκουσε ο Ηρακλής και είπε.
«Αυτή εδώ η γυναίκα, μου περιγράφει την ζωή όπως την έχω ζήσει. Στο βασίλειο του πατέρα μου και στα γειτονικά βασίλεια, έτσι κάπως είναι τα πράγματα.
Μόνο οι πόλεμοι διαφέρουν. Άλλοτε είναι περισσότεροι, άλλοτε λιγότεροι, αλλά ένας σώφρων βασιλιάς θα αποφύγει τους πολέμους, για να μην σκοτώνονται οι άνθρωποι και να μην καταστρέφονται οι πόλεις.
Μου λέει εδώ αυτή η γυναίκα, πως θα γίνω ένας βασιλιάς σαν όλους τους άλλους, θα καθίσω πάνω στα αγαθά που μου προσφέρουν, θα διατηρήσω όσα βρήκα και με λίγη προσπάθεια θα τα αυξήσω και μετά θα πεθάνω και την θέση μου θα πάρει κάποιος άλλος.
Δεν βλέπω να υπάρχει τιμή σε αυτόν τον δρόμο, δεν βλέπω να υπάρχει ανδρεία, άλλους τόπους δεν θα γνωρίσω και τα δικά μου αγαθά δεν θα έχω την δυνατότητα να τα δημιουργήσω, γιατί αυτά θέλουν αρετή και ανδρεία.
Όταν κάθεσαι σε έναν τέτοιο θρόνο, δεν μπορείς να δημιουργήσεις, πάντα σε δεσμεύουν αυτά που έχουν φτιάξει οι άλλοι και ο πόθος να τα κρατήσεις νεκρώνει κάθε βούληση δική σου.
Τι να τον κάνω έναν τέτοιο θρόνο; Η ζωή μου δεν θα έχει θεοσημία, θα ζω όπως ζουν όλοι οι άλλοι και άθλο ικανό για να μου δώσει αθανασία δεν θα βρω να κάνω.
Τότε οι θεοί δεν θα ασχολούνται μαζί μου και δεν θα τους ενδιαφέρει τι κάνω, ένα λιθαράκι ασήμαντο θα είμαι εγώ που το σηκώνει η κάθε δική τους καταιγίδα».
Τότε εμφανίστηκε μια γυναίκα, με λιτά, λευκά ενδύματα και όψη φωτεινή και ήρεμους τρόπους.
«Εσύ του είπε, είσαι Έλληνας, δεν είσαι Θηβαίος, Βοιωτός, Πελασγός ή Μυκηναίος, είσαι ένας από τους γενάρχες μιας νέας φυλής που προέρχεται από όλες τις άλλες και τις υπερκαλύπτει.
Σαν γενάρχης που είσαι, έχεις να κάνεις πολλά ηρωικά κατορθώματα, θα φτάσεις στα πέρατα της Γης, θα ιδρύσεις αποικίες, θα παλέψεις με υπερφυσικά θηρία και η φήμη σου θα απλωθεί σε όλες τις Ελληνικές πόλεις.
Για να γίνουν όλα αυτά, οι θεοί θα είναι μαζί σου και εσύ σε κάθε βήμα θα τους συμβουλεύεσαι, γιατί τα ηρωικά κατορθώματα θέλουν και θεϊκή προστασία. Οι θεοί να είναι κοντά σου και τίποτα να μην φοβάσαι.
Θα αποκτήσεις πολλή γνώση που οι θεοί δεν την δίνουν σε όλους τους άλλους, αυτή την γνώση θα την μοιραστείς επιλεκτικά με όποιον την αξίζει και το δικό σου είδος σκέψης θα εξαπλωθεί και θα επεκταθεί όσο χρειάζεται.
Το όνομά σου θα δοθεί σε πολλές πόλεις και οι άνθρωποι θα σε μνημονεύουν για πολλά χρόνια, ημίθεος θα λένε έγινε, φαινόταν ότι ήταν γιος Διός από την κούνια».
Τα σκέφθηκε πολύ καλά ο Ηρακλής και είπε:
«Αυτά ήθελα πάντα, αυτή η γυναίκα μίλησε στην ψυχή μου και με βοήθησε να βρω αυτά που ήταν εκεί κρυμμένα και με πίεζαν για να βγουν στην επιφάνεια.
Ξέρω ότι τα ηρωικά κατορθώματα κρύβουν και πολλούς κινδύνους, αλλά οι θεοί θα είναι μαζί μου και ένα μέρος από την γνώση τους θα περνάει σε μένα για να μπορώ να εξαφανίζω τους κινδύνους.
Αυτή είναι η ζωή που θέλω να ζήσω, να ιδρύσω πόλεις, να εξαφανίσω τους κινδύνους για τον λαό μας, δεν με ενδιαφέρει αν θα με πουν ήρωα ή θεό τους, εμένα με ενδιαφέρει να υπάρχει στον κόσμο μας η ισορροπία»
Τότε γύρισε στην γυναίκα για να ρωτήσει το όνομά της, όμως πριν ρωτήσει ήξερε πως την λένε Αρετή και της Αρετής τον δρόμο θέλει να ακολουθήσει.
Στους Έλληνες άρεσε πάντα η ισορροπία, έλεγαν πρέπει να βοηθάς τους άλλους, αυτό είναι αλήθεια εκεί στηρίζεται η συμβίωσή μας και σε αυτή την βάση προάγεται η συνύπαρξή μας. Όμως από τη άλλη πλευρά, πρέπει να βοηθάς τον Εαυτό σου να φέρει στην Γη τα δικά του έργα. Κουβαλάει στους ώμους του μεγάλο βάρος και πρέπει να τον ανακουφίσεις και να βρεις δρόμους μέσα σου για να έρθουν εκεί τα δικά σου έργα.
Για να επιτύχει κάποιος αυτή την ισορροπία, πρέπει πάντα να μπορεί να απαντάει στο θεμελιώδες ερώτημα, τι είναι η αρετή και τι είναι η κακία.
Έχει πολλές απαντήσεις αυτό το ερώτημα, ανάλογα με την εποχή και τους ανθρώπους, ανάλογα με την κρατούσα ηθική, ανάλογα με την γνώμη των άλλων.
Όμως, το μεγαλύτερο ερώτημα είναι αν πρέπει ο άνθρωπος να ακούει την εσωτερική φωνή του, αυτήν που πάντα αποδίδουμε στον Εαυτό και λέει αυτή η φωνή πάντα τι πρέπει να ακολουθήσουμε για να είμαστε σύννομοι με τον θεϊκό νόμο και να περπατάμε στην Γη ακολουθώντας πάντα τον ηθικό δρόμο.
Το ερώτημα αυτό το έχουν απαντήσει οι Έλληνες με δύο τρόπους. Ο ένας τρόπος είναι με την Ηθική που πάντα ακολουθούσαν και έλεγε ότι πρέπει να κάνεις με τους άλλους κοινά έργα, μέσα σε αυτά τα έργα να αναδεικνύεται η προσωπικότητά σου, αλλά και τα ιδιαίτερα χαρίσματα της δικής σου διανοίας.
Ο άλλος τρόπος είναι με την Αγάπη που πάντα διέκρινε τις δικές τους πράξεις και ήταν Αγάπη προς τον Άνθρωπο και τις θεϊκές του δυνάμεις, Αγάπη προς την κοινωνία και τις καταλυτικές της δυνάμεις, Αγάπη προς τον Εαυτό και τους καλούς δασκάλους που έχει γνωρίσει.
Ο Ηρακλής, ο μεγάλος αρχετυπικός ήρωας των Ελλήνων, σε όλη την ζωή του προσπαθούσε να απαντήσει στο θεμελιώδες ερώτημα: Τι κάνω εγώ που είναι απαραίτητο για την σωτηρία των άλλων, τι κάνω εγώ που είναι απαραίτητο για την ευημερία και την προσωπική μου υγεία.
Η απάντηση στο ερώτημα είναι η ισορροπία. Ισορροπία λόγων, πράξεων και έργων ώστε να έρθει στην Γη η πολυπόθητη γαλήνη, αυτή η ωραία ιδιότητα που έχουν τα ανώτερα πεδία και είναι τόσο απαραίτητη στους ανθρώπους.
Αν οι άνθρωποι έχουν την Γαλήνη τότε μπορούν να επιθυμούν τα καλά για τον εαυτό τους και τους άλλους, αν δεν έχουν την γαλήνη τότε δεν είναι βέβαιοι για αυτά που πρέπει να κάνουν.
Ο Ηρακλής γεννήθηκε μια μέρα, ολόφωτη και λαμπερή μέρα, οι μοίρες πήγαν να τον μοιράνουν και δεν παρέλειψαν τίποτα από αυτά που είχαν να δώσουν, του έδωσαν αρετή, του έδωσαν ανδρεία, του έδωσαν τόλμη και ευφυία, του έδωσαν την καλή διάθεση να υπηρετεί το κοινό συμφέρον όμως παρέλειψαν να του δώσουν την υπομονή που είναι η απαραίτητη ιδιότητα κάθε καλού μύστη, όταν αυτός έχει να παλέψει με τεράστια θηρία.
Ένας καλός μύστης πρέπει να έχει πάντα την υπομονή, να ξέρει πού να σταματάει, να γνωρίζει πού σταματάει η δική του δράση και είναι απαραίτητο να αρχίσει η δράση των άλλων.
Να μην προσπαθεί να κάνει μόνος του όλους τους άθλους, αλλά να δίνει και στους άλλους τον χώρο που είναι απαραίτητος για να πολεμήσουν και να κάνουν και αυτοί τους δικούς τους άθλους.
Να προχωράει ήρεμα στους δικούς του δρόμους, γνωρίζοντας ότι οι άλλοι θα ακολουθήσουν, μπροστά του κανείς δεν υπάρχει, γιατί αυτός είναι ο ήρωας που θα οδηγήσει την φυλή του.
Σε όλη την ζωή του ο Ηρακλής πάλεψε για να αποκτήσει την υπομονή του, τη συγκρότηση που οδηγεί στην νίκη, το αναπόφευκτο τέλος όλων των εχθρών του που ήταν και εχθροί του λαού του.
Αν κατάφερε όσα ήθελε, θα το κρίνεις εσύ Αναγνώστη, καθώς προχωράει ο ωραίος μας Μύθος και γνωρίζεις και εσύ από κοντά τον Ηρακλή, μεγάλο ήρωα των Ελλήνων, γιο του Διός και της Αλκμήνης, εγγόνι του Περσέα και πρώτο στην γενιά των μεγάλων ηρώων που κάποτε έφτιαξαν την Ελλάδα”.
